Agora chove menos

O outro día estaba paseando no luar e cheguei a un prado onde adoitaba ir de neno a bañarme. Veume de súpeto á mente unha imaxe daqueles días, nos que os nenos entrabamos e saiamos da poza deixando o chao lamaguento; todo aquel campo zumegaba auga. Pechando os ollos da memoria contemplaba a triste realidade: un campo de herba curta e murcha, nada do cheiro a terra húmida, só unha charca onde corría unha auga limpa como o cristal.

Ben sei que o clima cambia, e que cando os arqueólogos descubren un xacemento, pode amosar que aquela sociedade vivía en outras condicións climáticas diferentes. Pero eu estoy a falar das miñas lembranzas. Non fai nen trinta anos diso, aínda podo pechar os ollos e ver os meus pes cheos de bulleiro e herbas ó saír do río. Dun río que deixou de serlo xa en Xullo.

Lembro a primeira vez que vin o Tâmega secar. Será vai pouco máis de 10 anos. Eu pensaba que aquelo non podía ser posible, e cando vin o leito seco percorreume un arrepío. Algo non andaba ben no mundo, ver o río secar era antinatural, como escoitar a unha rá falar. E secou o ano seguinte. E o outro. Secaba a final do vrao, por estas datas. Este ano, en Xullo xa había tramos nos que só había pedras. Estas fotos tireinas antonte: son varios kilómetros nos que o curso do río vai seco e pódese camiñar polo leito como por unha pista.

+
+
+
+
+

+
+
+
+
+

+
+
+
+
+

É o somier enferruxado dunha cama plegable. Atopar isto (e outras tantas cousas máis) no leito dun río seco é unha imaxe propia do Terceiro Mundo do que Galiza nunca saíu.

+

Os vellos din que agora chove menos, aínda que penso que non é a única explicación, senon tamén a sobreexplotación do acuífero que baixa o nivel freático por debaixo da cota do leito. Pero, canto hai de certo? Non serán cousas de vellas, un sesgo perceptivo da súa (e miña) memoria en que todo era máis verde e luminoso nun pasado mitificado?

Pois ten razón os vellos. Ó pouco de cambiar de século, entramos nunha fase seca que este ano tocou fondo (tamén o ano pasado foi excepcionalmente húmido).

Unha baixada da media de choiva caída de 200mm/m² é a diferencia que pode haber entre a pluviometría de Ourense e a de Zamora, e esta mudanza das condición ambientáis necesariamente provoca cambios na paisaxe.

Os freixos xa non ten follas, as dos carballos murchan, e na primaveira veremos se resistiron ou morreron. Pero o máis preocupante é que paréceme que esta é a nova normalidade co quecemento global, e que só pode ir a peor.

Nota: de feito, penso que a criminal xeada de fináis de Abril foi consecuencia indirecta da primaveira tan seca: sen humidade ambiental, a entrada dunha masa de aire frío derrubou as temperaturas, sen a amortiguación do calor latente que da o material de maior capacidade térmica: a auga. Paradoxalmente, o quecemento global pode provocar máis desas xeadas serodias que estragan as colleitas.

+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+

Anuncios

Cazadores subnormales

Acabo de llegar de dar un paseo por el campo con mi madre.

Como sabía que hoy era día de caza, me quedé cerca de los pueblos para no tener que toparme con la piara de la escopeta.

Ni aún así.

Volviendo, tuvimos que encontrarnos con un grupo de esos energúmenos y el atroz cuadro de una joven corza herida, en el momento de ser alcanzada por la jauría. Sus gemidos taladraban el alma.

La agonía de un animal como diversión de este hato de subhumanos, chusma zafia sin siquiera rudimentos de cultura, con la sensibilidad estética de la escobilla de inodoro.

Su mundo brutal toca a su fin, su reino de la grosería tiene los días contados, mas no se mueren lo suficientemente deprisa como para disfrutar siquiera en mi vejez de una sociedad evolucionada y culta.

+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+

Galiza doente

Este é un resumo das fotos que quitei onte. Iamos de andaina buscando un souto a máis de 1000m na montaña ourensana. O sitio estaba ben, mais as fotos non son gran cousa, síntoo.

O gran problema é que tivemos que buscalo. Explícome: todo o monte está xa pelado agás uns poucos recunchos, soutos e touzas nos que aínda queda algunha árbore. Non é dicir: imos dar un paseo, como facía cande eu era cativo (ou fago agora cando estou na Europa civilizada). Non, hai que coller o Google Maps e dicir, mira, aquí parece que aínda hai un grupo de árbores, imos ver cómo está. É moi grave o que está a pasar en Ourense (Galiza arde moito, pero o de Ourense é de tolos).
+
+
+
+
+
+
+
+
+

E, voltando a casa, isto é o que nos atopamos.

Nada extraño nesta terra, un dos lumes que estaban a arder onte na provincia.

Se vos interesa, as fotos están quitadas xusto neste punto. Se queredes botar unha ollada o Street View, veredes que son os restos doutro lume (as imaxes son de Setembro do 2013, polo tamaño das xestas isto debeu arder no 2011). Xa vedes que non esaxero, arde, e volve a arder, e arde o que ardeu vai uns poucos anos, impedindo a rexeneración natural do monte e aniquilando toda forma de vida. Antes todo isto era un mar de castiñeiros, agora é un horror, unha verdadera merda.

+
+
+
+
+
+
+
+
+

Uns metros máis adiante, estiven co señor Daniel Pérez ensinándoñe un dos poucos recunchos desta terra do que non teño que sentir vergoña: un souto con castiñeiros centenarios, algún milenario.

Vai un par de meses estabamos aquí comendo amorodos, onte marchei e o lume seguía avanzando.

+
+
+
+
+
+
+
+
+

O incendio comezou xusto no solpor, cando xa non poden voar os helis. Hoxe daban algo de poalla, así que o que prantou lume esperou o momento xusto para causar o máximo dano, o punto no que o monte está máis seco antes das primeiras gotas (catro pingas é o que caíu).

Non é obra dun toliño, senón de alguén que sabe moi ben o que fai.

+
+
+
+
+
+
+
+
+

As lapas consumindo un vello castiñeiro.

Este é o fado dos soutos e carballeiras galegas. Por riba das cinzas, prantarán piñeiros ou eucaliptos.

+
+
+
+
+
+
+
+
+

Ó comezar a ver o fume, atopamos un fulano e preguntámoslle se chamara a emerxencias (case nunca levo o móbil comigo). Resposta nº1: facerse o xordo. Resposta nº2, tras insistir: xa chamarán os de Trez! (a aldea de o lado).

Repito moitas veces que a causa última da recurrencia dos incendios no eido astur-galaico-portugués é a miseria e ignorancia na que está sumido o rural. Unha persoa con estudos e un bo traballo non anda atando unha mecha a unha pedra e guindándoa pola ventá do coche.

Pero hai algo máis. A sociedade galega está doente, moralmente enferma. De feito, como dicía a voz da oligarquía inglesa, non existe sociedade galega senón un conxunto de indivíduos cada un mirando para o seu, sen conciencia de clase, nin de pobo, e moito menos medioambiental.

There’s no such thing as society. There are individual men and women and there are families.
Margaret Thatcher

Ben se empregaron durante séculos de monarquía e dictadura para esmagar a sociedade galega e reducila a anacos illados, que só se pon dacordo para encher o bandullo de graxa e alcol nas festas.

Na paletocracia que rexe na Galicia profunda, o único mandamento e gañar uns pesos, sexa como for. Estragar a terra prantando eucaliptos ou provocando lumes non lle supón, para este refugallo da especie humana, o máis mínimo dilema moral. Xente sen valores éticos, vivindo como animáis sen contacto co universo das ideas, que busca o seu proveito inmediato sen importarlles o mal que fan ó seu entorno.

Son os que queiman o que lles interesa que arda e os que encollen os ombreiros mentres non arda o seu, o alpendre, a palleira… Son a noxenta recua de bestas que, tras décadas de emigración facendo unha selección inversa, fica nas aldeas. Nunhas décadas máis terán desaparecido pero, entón, xa non quedará da nosa nai nin a sombra.

+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+

Ejemplo de un monte sucio

Andaba a repasar as fotos da viaxe, e non quería esperar para mostraros algunha. Estas son as Gorges du Cians, preto de Nissa (nome en nizardo da cidade que nós coñecemos como Niza).

Lembro de estar a falar cun garda forestal polo Macizo Central Ourensán, que tiña máis de boi que de persoa, excusarse do despoboado das abas porque “nesas pendentes non poden saír as árbores, non hai terra”. Calquera que coñeza a geomorfoloxía galega sabe que as nosas montañas están redondeadas por millóns de anos de erosión, e as pendentes non adoitan pasar por moito dos 50º.

Velaquí temos pendentes verticáis, e árbores nacendo entre as rochas. Rochas ademáis calcarias, entre as cales a auga que cae do ceo fuxe en pouco tempo. Auga que non é moita, estamos a menos de 30km do Mediterráneo, con vraos quentes e moi secos.

¿Cál é a diferenza, entón? Que Francia acadou a alfabetización universal décadas antes que España, e non hai pastráns coa teima de que “o monte nos come” prantando lume. Ó final, esa é a explicación de por que na Galiza non podemos disfrutar duns bosques como os de Francia, Alemaña ou Italia.

A causa última dos incendios e as repoboación de piñeiros e eucaliptos que destrúen os nosos bosques son a miseria e a incultura nas que aboia e boquexa o noso pobo.

+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+

Sentencia de muerte para Galicia: la puntilla

Vicente nos llama la atención sobre esta noticia: La mayor industria papelera de Portugal prevé expandirse en Galicia tras el veto al eucalipto en su país.

En su día ya escribí que la forma más directa de frenar la eucaliptización de Galicia es acabando con la demanda de madera de eucalipto: cerrando ENCE (y no trasladándola fuera de la ría, como proponían los políticastros que quieren nadar y guardar la ropa). Por supuesto, seguirían existiendo otros puntos de demanda, como las papeleras de Navia (ENCE) o Aveiro (Portucel, ahora Navigator), pero el precio de la madera es tan bajo, que los costes de transporte erosionarían la ya magra rentabilidad para el productor.

¿Qué consecuencias tendría, entonces, un aumento en la demanda? Evidentemente, abrir una pastera más en Galicia tiene el efecto contrario a cerrar la que existe: un aumento en los precios de la madera, la creación de una demanda extra de madera de eucalipto, lo cual estimularía la ocupación de nuevas tierras con este vampiro vegetal.

Como en la Galicia costera ya prácticamente no queda nada por destruir, pues ya todo ha sido ocupado por el E.globulus, la consecuencia necesaria de la instalación de una nueva planta es la propagación del E.nitens (u otras, también resistentes a heladas) en tierras del interior.

Ésta es la noticia, y no los incendios de todos los años. Noticia que pasa desapercibida porque la chusma embrutecida por los medios sólo atiende a la espectacularidad de las imágenes, y no es capaz de analizar las causas y las consecuencias de un fenómeno complejo.

Qué terrible es que arda una plantación de pinos (a la cuarta va la vencida), pero la sistemática destrucción de los ecosistemas terrestres ocupados por esos monocultivos no merecen la indignación y el lamento que despiertan las vistosas llamas de un incendio.

+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+